Anthony Benezet, Fransa doğumlu bir Quaker eğitimcisi, filozof ve kölelik karşıtıydı. Hayırsever bir ailede büyüyen Benezet, küçük yaşlardan itibaren insani amaçlara derinden bağlıydı. Yetişkin yaşamını hem Amerika Birleşik Devletleri’nde hem de Büyük Britanya’da köleliğin kaldırılmasını teşvik etmeye adadı. Benezet’in başarılı dersleri, broşürleri ve kitapları, özgürleşme çabalarına kayıtsız kalan veya direnen birçok insanın fikrini değiştirdi. Kölelik hakkında üretken bir şekilde yazdı, hükümetleri ve bireyleri köleliğin kaldırılmasını küresel bir gerçeklik haline getirmeye çağırdı.
Benezet, 1713 yılında Fransa’nın Saint-Quentin kentinde zengin bir tüccar ailesinin çocuğu olarak dünyaya geldi. Benezet, 17 yaşındayken aile şirketinde çalışmak üzere İngiltere’ye gönderildi. Burada Friends or Quaker hareketiyle karşılaştı ve kısa sürede bu inanca dönmeye başladı. 22 yaşındayken İngiltere’yi terk ederek Philadelphia’ya geldi ve burada mağaza sorumlusu ve öğretmen olarak çalıştı.
Philadelphia’da Benezet, Quaker topluluğunda hızla lider oldu. Broşürler yazdı ve 1771’de Afrika halkının diğer insanlarla aynı özgürlük haklarına sahip olduğunu ve köleliğin adaletsiz ve insanlık dışı olduğunu savunan Some Historical Account of Ginea adlı bir kitap yayınladı. Ayrıca köle ticaretinin kaldırılması ve kölelerin azat edilmesi gerektiğini savundu. Sonraki yirmi yıl boyunca, İskoçya, Galler ve İrlanda’da konferanslar vererek, köleliğin kaldırılması mesajını Britanya İmparatorluğu’na yaydı.
Benezet’in çalışması Britanya kolonilerindeki insanların köleliğe bakış açısını büyük ölçüde etkiledi. Pek çok koloniyi köle ticaretine son vermeye ikna edebildi. Onun argümanları köle sahiplerinin çoğunu ikna ederken, karizması da derslerini dinleyenlerin çoğunun kalbini kazandı. İngiliz basını onun çabalarına büyük destek verdi ve hatta Avam Kamarası bile Benezet’in çabalarını destekleyen bir önergeyi kabul etti.
Benezet hayatı boyunca Kızılderili haklarının savunucusu olarak da görev yaptı. Yerli Amerikalıların kötü muameleye maruz kaldığını ve Avrupalıların haklarını koruma konusunda ahlaki bir yükümlülüğe sahip olduğunu savundu. Ayrıca baskıcı İngiliz politikalarına karşı Quaker protestolarını da savundu. Pasifizme ateşli bir inançla bağlıydı ve sık sık Britanya ile Amerika arasındaki savaşlara karşı yazıyordu.
1784’te öldüğünde, bazı İngiliz kolonileri köle ticaretini kaldırmıştı. Benezet’in çabaları bu hamlede önemli bir faktör olarak değerlendirildi. Benezet’in çalışmalarının mirası Quaker hareketi tarafından onurlandırıldı ve kendisi, insan haklarının cesur bir savunucusu olarak anılıyor.
Sömürgelerdeki ırkçılık ve Benezet’in buna karşı duruşu
Britanya kolonilerinde kölelik ve Afrikalılara eşit olmayan muamele şeklindeki ırkçılık, Benezet’in yaşamı boyunca yaygındı. Bu tutumlara meydan okunması gerektiğine inanıyordu ve kolonilerdeki Afrikalı insanların haklarını savunmak için özenle çalışıyordu. 1775 yılında, köleliğin ve Afrika halkına eşit olmayan muamelenin ahlaka aykırı olduğunu ve kolonilerin buna son vermek için adımlar atması gerektiğini savunan Büyük Britanya ve Kolonilerine Uyarı başlıklı bir kitapçık yazdı.
Bu broşürde Benezet, aynı zamanda beyaz olmayan insanların da diğer insanlarla aynı haklara sahip olduğunu savundu. Beyazların, bu hakları kendilerinin inkar etmeden, beyaz olmayanların haklarını inkar edemeyeceklerini savundu. Irk gözetmeksizin tüm insanların hareket özgürlüğünü savundu.
Benezet, köleliğin sona erdirilmesinin ve Afrika halkına tüm hakların tanınmasının daha adil ve eşit bir dünya yaratılmasına yardımcı olacağını ileri sürdü. Britanya hükümetinin ırksal eşitliği teşvik etme sorumluluğuna sahip olduğunu ve bunu yapmamanın toplum üzerinde yıkıcı etkileri olabileceğini savundu. Benezet’in argümanları o dönem için benzersizdi ve argümanları, Britanya kolonilerindeki siyahi insanlar için daha fazla özgürlüğün önünü açmaya yardımcı oldu.
Köleliğe karşı ekonomik argümanlar
Benezet, köleliğe karşı ahlaki argümanların yanı sıra, Afrikalı insanları köleleştirmenin ekonomik dezavantajlarını da vurguladı. Afrika halkının zenginlik yaratmak için gerekli becerileri geliştirmesine izin verilmediğinden köle ticaretinin kolonilerin ekonomik ilerlemesine zarar verdiğini savundu. Ayrıca, erken ölüm veya yaralanma nedeniyle kölelerin değiştirilmesi gerekeceğinden, köle emeğinin uzun vadede genellikle verimsiz ve maliyetli olduğunu savundu.
Benezet, kölelikten uzaklaşmayı motive etmek için böyle bir düzenlemenin gerekli olduğuna inandığından, köle sahiplerine kayıplarının tazmin edilmesi çağrısında bulundu. Ancak o, Afrikalı kölelerin diğer insanlarla eşit değerde olduğuna inandığı için herhangi bir tazminatın Afrikalı kölelere verilmesini kabul etmeyi reddetti.
Benezet’in mirası
Benezet, insan hakları mücadelesinde bir kişinin nasıl fark yaratabileceğinin harika bir örneği olarak gösterildi. Özgürleşme mesajını yaymak için yorulmadan çalıştı ve başarısı, yaşamı boyunca birçok İngiliz kolonisinin köleliği kaldırmış olmasından görülebilir. Onun savunuculuğu aynı zamanda kolonilerdeki Afrika halkının içinde bulunduğu kötü duruma ilişkin kamuoyunun farkındalığının arttırılmasında da rol oynadı.
1784’teki ölümünden bu yana Benezet’in mirası Quaker hareketi tarafından onurlandırıldı ve kendisi, insan haklarının cesur bir savunucusu olarak anılıyor. Çalışmaları aynı zamanda Black Lives Matter hareketi de dahil olmak üzere 21. yüzyıldaki aktivistlere ilham vermede de etkili oldu.
Benezet’in erken eğitimi ve eserleri
Benezet asgari düzeyde resmi eğitim aldı ancak bilgiye karşı derin bir susuzluğu vardı. Küçük yaşlardan itibaren Moliere ve Voltaire gibi Fransız yazarların eserlerinden büyük ölçüde etkilendi. Ayrıca teoloji ve felsefe de dahil olmak üzere çeşitli konularda kapsamlı bir şekilde okudu. 22 yaşında öğretmen olarak çalıştığı Philadelphia’ya geldi. Bu fırsatı, her kökenden çocukların köleliğin kaldırılması konusunda eğitilmesine yardımcı olmak için kullandı.
Benezet, kendi eserlerini yazmanın yanı sıra Quobna Ottobah Cugoano ve Gustavus Vassa gibi diğer ünlü kölelik karşıtlarının eserlerini de tercüme etti. Özgürleşme sözlerini daha geniş bir kitleye yayma umuduyla eserlerini yayınladı. Ayrıca Büyük Britanya ve kolonilerinde geniş çapta okunan kendi broşürlerini de yazdı.
Benezet birleştirici güç
Anthony Benezet, hem Amerikan kolonilerindeki hem de İngiliz kolonilerindeki kölelik karşıtı hareketin lideriydi. Toplumun her kesiminden insanı insan hakları mücadelesinde bir araya getirme yeteneğine sahipti. Zamanın hakim ırkçılığına rağmen Benezet, birçok kişiyi önyargılarını bırakıp tüm insanlar için adalet aramaya ikna edebildi. Aynı zamanda Amerikalı ve İngiliz kölelik karşıtlarının fikirlerini başarılı bir çabayla bir araya getiren birleştirici bir figürdü.
Benezet, John Woolman ve Abraham Brown gibi Quaker aktivistleri de dahil olmak üzere, döneminin önde gelen kölelik karşıtlarının çoğuyla yakın işbirliği içinde çalıştı. Onun bu etkili kölelik karşıtlarıyla birlikte yorulmak bilmez çalışması, köleliğe ilişkin kamuoyunun farkındalığını artırmada ve daha sonraki aktivistlerin çabalarına ilham vermede etkili oldu.
Benezet’e takdir ve saygı
Bugün Benezet, kölelik karşıtı harekete yaptığı katkılardan dolayı anılıyor ve onurlandırılıyor. Mirası Quaker hareketi tarafından onurlandırıldı ve adı toplumdaki adaletsizliklere karşı mücadele edenler tarafından saygıyla anılıyor. Amerika Birleşik Devletleri’nde vaaz verdiği toplantı binasının bulunduğu yere bir anma plaketi dikildi. Ayrıca Philadelphia’da bir caddeye onun adı verilmiştir.
Çalışmaları ve etkisi insan hakları tarihinin önemli bir parçası olarak kutlanmaya devam ediyor. Benezet’in anıları, makaleleri ve broşürleri hâlâ geniş çapta mevcuttur ve onun savunuculuk mirası, sonraki nesillere ilham kaynağı olmuştur.
